Blog “De weg naar succesvolle geriatrische revalidatie”

Eind 2017 rondde ik mijn promotietraject af met het proefschrift ‘The road to successful geriatric rehabilitation’ aan het LUMC. Hoe mooi is het als we de geleerde lessen uit het proefschrift oppakken om de geriatrische revalidatie verder door te ontwikkelen? We staan immers nog aan het begin van de weg waarop we verkennen wat allemaal bijdraagt aan succesvolle geriatrische revalidatie. Doel van dit proefschrift is verschillende aspecten van organisatiestructuur en revalidatieprocessen te onderzoeken in relatie tot succesvolle geriatrische revalidatie.

Tijdens het Jaarcongres GRZ 2018 (www.jaarcongresGRZ.nl) hebben we aan de hand van een aantal geleerde lessen uit het proefschrift samen met de professionals best-practices gedeeld. Hierbij kwamen 4 aanbevelingen voor doorontwikkeling ter sprake:

  1. Vroegtijdige ontslagplanning,
  2. Patiënt en mantelzorger betrekken bij het opstellen van revalidatie doelen en besluitvorming,
  3. Interdisciplinaire samenwerking en
  4. Systematische analyse met gestandaardiseerde uitkomstmaten.

In dit blog zoom ik in op het onderwerp ‘vroegtijdige ontslagplanning’ in relatie tot de resultaten uit het proefschrift.

Tijdig ontslag naar huis heeft mogelijk een positief effect op het verbeteren van ADL-functioneren na ontslag uit het verpleeghuis vooral bij patiënten die revalideren na een beroerte of heupfractuur. Een mogelijke verklaring is dat activiteiten van het dageljks leven (ADL) sneller worden hervat in de thuissituatie, maar hier is wel meer onderzoek naar nodig. In het geval dat er minimale ondersteuning van zorg noodzakelijk is tijdens de avond en nacht, kan dit ook worden geboden door een thuiszorgorganisatie en/of mantelzorger. Geriatrische revalidatie kan vervolgens worden voortgezet met ambulante revalidatie in het verpleeghuis of thuis.

Het BACKHOME-onderzoek laat zien dat het wekelijks scoren van verpleegkundige steuntaken gedurende de avond en nacht en het bespreken van de resultaten in het MDO mogelijk leidt tot eerder ontslag naar huis met waar nodig ambulante revalidatie en thuiszorg. Dit effect was alleen te zien bij de groep revalidanten waar geen woningaanpassingen nodig was. Als er woningaanpassingen nodig waren bleek de duur tot ontslag 20 dagen langer! De ergotherapeut kan een belangrijke rol spelen om vroegtijdig de woonomgeving in kaart te brengen. De patiënt en mantelzorger kunnen hier ook meer eigenregie in krijgen door samen (met het MDO-team) te inventariseren wat nodig is voor ontslag en toe te werken naar een (voorlopige) ontslagdatum (VOD). Daarnaast kan de ergotherapeut de door de patiënt geformuleerde revalidatiedoelen inventariseren door afname van het meetinstrument COPM (Canadian Occupational Performance Measure).

Omdat de operatie van een totale heup- of knievervanging planbare zorg is, is deze groep uitermate geschikt om al voor de operatie te informeren over het revalidatieverloop en om een inschatting te maken van de revalidatieduur. Inzicht in voorspellers van postoperatief fysiek functioneren geeft informatie over herstelmogelijkheden en kan daardoor helpen bij het verbeteren van de kwaliteit van de ontslagplanning. Dit proefschrift laat zien dat preoperatieve, grotere kracht van de kniestrekkers van de geopereerde zijde is geassocieerd met een beter zelf gerapporteerd fysiek functioneren 12 weken na een totale heupvervanging. Het ‘better in, better out’-principe is steeds meer in opkomst in de (inter)nationale gezondheidszorg.

Overkoepelend gezien is het goed te kijken naar wat er aan technologische mogelijkheden ingezet kan worden om het ontslag naar huis en (ambulante) revalidatie zo goed mogelijk te ondersteunen.

12 maart 2018

Marije Holstege, senior onderzoeker Espria Academy