Iedereen die binnen de geriatrische revalidatie (GRZ) werkt, heeft ooit wel gehoord van een uitdagend revalidatieklimaat of een therapeutisch klimaat. In 2011 bracht Marieke Terwel het boek ‘Alles is revalidatie’ uit en sindsdien heeft het therapeutisch klimaat in de GRZ een hele ontwikkeling doorgemaakt. Door deze ontwikkelingen is een groot verschil ontstaan in niet alleen de naam die gebruikt wordt, maar ook in de inhoud van dit principe.
Om meer eenduidigheid en onderbouwing te krijgen, ben ik in maart 2018 een promotieonderzoek gestart. Een van de eerste uitkomsten is dat wij voortaan de naam ‘uitdagend revalidatieklimaat’ willen gaan gebruiken.
Verder hebben we vanuit de theorie het uitdagend revalidatieklimaat samengevat in 7 hoofdthema’s:
Wie geïnteresseerd is in de onderbouwing van deze 7 thema’s verwijs ik naar mijn review. Dit review is via het nieuwsbericht van 29 augustus op deze website van Studio GRZ te vinden.
Maar in mijn onderzoek zijn we niet alleen geïnteresseerd in de theoretische onderbouwing van revalidatieklimaat. We willen ook graag weten welke ideeën er op de werkvloer leven. Hiervoor hebben we focusgroepen gehouden met patiënten, mantelzorgers, zorgmedewerkers en behandelaren op de GRZ.
We zijn nog druk bezig met de analyse van deze gesprekken, maar ik kan wel al een aantal leuke voorbeelden noemen die ik gehoord heb.
Veel afdelingen zijn op zoek naar manieren om mensen buiten de therapietijd zo actief mogelijk te houden. Een mogelijke oplossing hiervoor is het inzetten van beweegrecepten. Hierbij krijgen patiënten een voorschrift mee welke oefeningen ze moeten doen en hoe vaak. Ook zijn er steeds meer afdelingen aan het kijken naar het inplannen van zelfstandige oefenmomenten in de agenda van de cliënt. Zo wordt de cliënt ook actief herinnert aan het oefenen. Deze herinnering kan via een whiteboard op de muur gebeuren, maar gebeurt steeds vaker ook al via een digitaal systeem.
Een ander belangrijk punt is de inrichting van het gebouw. In vrijwel alle focusgroepen is het oefenen op de afdeling een terugkerend thema. Als er oefenmogelijkheden op de afdeling zijn, zijn cliënten veel meer geneigd nog een keer extra te oefenen. Het zien oefenen van andere cliënten stimuleert zeker. En niet onbelangrijk: door het oefenen op de afdeling verbetert de samenwerking tussen zorg en behandelaren!
Dit oefenen op de afdeling kan bijvoorbeeld bereikt worden door oefennisjes op de gangen of een oefenzaal op de afdeling. Een leuk voorbeeld kwam vanuit een Spaans ziekenhuis. Zij hadden op alle muren van de geriatrie-afdeling afbeeldingen opgehangen van bekende Spaanse gebieden. Om een stempel in hun digitale paspoort te krijgen, moesten cliënten bij elke afbeelding enkele oefeningen uitvoeren.
Ben je benieuwd naar de verdere uitkomsten van onze focusgroepen en wil je meediscussiëren over de praktische invulling op de afdeling? Kom dan naar onze break-out sessie op het Jaarcongres GRZ 2020!
11 november 2019
Lian Tijsen, geriatriefysiotherapeut, Oktober en de Zorgboog en promovendus, Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
