Wat heb je dan een leuke baan! Op tal van plaatsen wordt met hart en ziel gewerkt aan de revalidatie van kwetsbare ouderen. En bruist het van de ideeën om daar nog verder in te verbeteren. Als GRZ-verzorgende werk je dus niet alleen in een dynamische omgeving, je komt dagelijks met dankbare cliënten en dito mantelzorgers in aanraking.
Maar kan het eigenlijk wel? Is een verzorgende met een MBO-opleiding op niveau 3 voldoende deskundig en vakbekwaam om in de geriatrische revalidatie (GRZ) te werken? De leidraad Geriatrische Revalidatiezorg is er duidelijk over: “Niveau drie van verzorgenden is onvoldoende, start een traject om geriatrische revalidatie als scholing aan te bieden voor de verzorgenden, die op de revalidatieafdeling werken.”
Deze aanbeveling is inmiddels opgepakt. De eerste stap is een branche-erkend competentieprofiel, vergelijkbaar met het profiel voor de EVV-er. In de maanden mei, juni en augustus 2016 is in opdracht van het A+O-fonds VVT en ActiZ dit profiel ontwikkeld. Uit de gehouden interviews blijkt dat de functie van verzorgende in de GRZ zich op drie onderdelen onderscheidt:
“Verzorgenden zouden zich veel meer als gelijkwaardige partners in het multidisciplinair team moeten opstellen”
Dit citaat komt uit een van de interviews, maar vrijwel iedereen deed vergelijkbare uitspraken. Verzorgenden zijn de ogen en oren voor alle leden van het multidisciplinair team. Zij zien hoe de cliënt de dagelijkse dingen oppakt en zijn het eerste aanspreekpunt voor mantelzorgers. Toch neemt de verzorgende vaak een bescheiden rol in bij het multidisciplinair overleg (MDO). Gewend om hard te werken en te luisteren naar anderen. De ideale GRZ-verzorgende is zich bewust van het grote belang van zijn of haar bijdrage en kan collega’s in het MDO overtuigend adviseren over de juiste aanpak.
Voor verzorgenden is het de uitdaging af en toe de handen over elkaar te laten slaan en achterover te leunen. Vaak worden verzorgenden getypeerd als echte doeners. En dat wil nog wel eens een belemmering zijn, bijvoorbeeld om de cliënt zo veel mogelijk zelf te laten doen. Terwijl je juist wel in actie moet komen als het nog niet gaat. Dat vergt een goed inschattingsvermogen, geduld en een analytische blik. Voor doeners is dat een uitdaging. Toch worden de verzorgenden op veel plekken zeer gewaardeerd. Mooi geïllustreerd met de uitspraak: Die verzorgenden kunnen we hier niet missen, dat zijn de mensen die bergen werk verzetten!”
Kort en bondig, typeert dit derde citaat de complexiteit die het vak van GRZ-verzorgende met zich meebrengt. Revalidatie moet snel, sneller, snelst. Bijna unaniem is de verwachting dat dit in de toekomst tot nog kortere revalidatietrajecten zal leiden. Het gaat in de GRZ echter om mensen en niet zomaar mensen. Het gaat om kwetsbare ouderen. Ouderen die, ook als gevolg van overheidsbeleid langer zelfstandig wonen en die soms eenzaam zijn. Verblijf in de GRZ is dan opeens best gezellig. En ook fijn voor de mantelzorger die toch al een tikkeltje overbelast was. We kunnen het ons allemaal voorstellen. En toch moet zo iemand naar huis als de revalidatie volgens afspraak is afgerond. En daar moet je samen een lijn trekken, ook als verzorgende. Maar wel met compassie, want anders zouden we net zo goed een robot in kunnen schakelen toch?
Het competentieprofiel is een mooie basis voor de ontwikkeling van vakbekwame verzorgenden die in de GRZ het verschil gaan maken. Het vervolg is het ontwerp van effectieve leertrajecten voor verzorgenden. Daar ligt een gezamenlijke uitdaging voor GRZ-organisaties. Wat zou het mooi zijn als er initiatieven ontstaan om de expertise van de GRZ-aanbieders te bundelen en te gebruiken om gezamenlijk leermateriaal te ontwikkelen. Zoals praktijkopdrachten, e-learning modules en beoordelingskaders. Door samen de krachten te bundelen kunnen verzorgenden echt verleid worden zich als professional verder te ontwikkelen! Voorlopers in de GRZ, neem samen het initiatief en verken de mogelijkheden! Wie pakt de handschoen op?
20 oktober 2016
Machteld van der Veen, onderwijskundige, Speels & Effectief Leren
