Shared decision making (SDM), gezamenlijk met de patiënt – en in de zorg voor kwetsbare ouderen veelal gezamenlijk met de patiënt en zijn naaste – tot besluiten komen over diagnostiek en behandeling is ‘hot’ anno 2015. In zowel het basiscurriculum geneeskunde als in de modernisering van de medische vervolgopleidingen krijgt shared decision making veel aandacht, en ook paramedische en psychologische opleidingen besteden er aandacht aan.
Vooral het belang van SDM bij oudere kwetsbare patiënten wordt benadrukt, gedreven door het besef dat de geneeskunde in haar neiging tot ‘doen’ te ver kan gaan, kan doorschieten.
Door nadrukkelijk en expliciet in te gaan op welke waardes van belang zijn voor de oudere, op dat wat de oudere verwacht van het leven dat nog voor hem ligt en op wat dat betekent voor diagnostiek en behandeling, kan die neiging tot ‘doen’ ingekaderd worden. Prachtig!
Het grappige is dat als je artsen en andere professionals vraagt of ze altijd samen met de oudere patiënt tot besluiten komen over diagnostiek en behandeling, ze allemaal vol overtuiging ja roepen, maar dat in workshops over SDM blijkt dat de praktijk toch weerbarstig is. Tijd nemen, luisteren, eigen diagnostische/therapeutische ideeën neven- of ondergeschikt- maken aan wat de patiënt wil en ‘past’, aanwezigheid van cognitieve beperkingen bij de patiënt die de besluitvaardigheid beperken, zijn belangrijke redenen waardoor ideaal en praktijk van elkaar verschillen.
Voor de geriatrische revalidatiezorg is SDM een uitdaging en tegelijk ook een grote kans om tot een kwalitatief goed en bij de patiënt ‘passend’ revalidatieresultaat te komen.
De uitdaging zit in tijd nemen, luisteren, eigen zorgpad-ideeën/zorgpadprotocollen nevengeschikt kunnen en willen maken aan wat de patiënt en diens naaste ‘past’. Dat vergt flexibiliteit en kost tijd!
De kans ligt in de enorme motivatie die de patiënt kan krijgen van gezamenlijk bepaalde doelen en een gezamenlijk bepaalde behandeling. Dat geeft energie en spaart tijd!
Door in SDM te focussen op vragen als: wat is het doel van de revalidatie voor de patiënt en diens naaste?, wat kan en wil de patiënt doen om dat doel te bereiken?, wordt de behandeling ‘passend’ voor de individuele patiënt. SDM is in de geriatrische revalidatiezorg geen eenmalig gebeuren, maar dient herhaaldelijk plaats te vinden, op geleide van de uitkomsten van de revalidatie (is bereikt wat de patiënt ‘past’?).
Shared decision making: doen we in de GRZ !?
27 april 2015
dr. Martin Smalbrugge, specialist ouderengeneeskunde, hoofd opleiding specialisme ouderengeneeskunde, GERION, afdeling huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde, VUmc (Amsterdam)
